Auteur: NINA VAN DEN BROEK - demorgen.be/nieuws
Beeld EPA.
Wie Humaan Papillomavirus (HPV) hoort, denkt meteen aan baarmoederhalskanker. Maar HPV treft ook mannen, en kan bij hen aan de basis liggen van verschillende soorten kanker en genitale wratten. Nochtans kan vaccinatie en preventie levens redden.
“Ook vaccinaties worden inclusiever. Dus vanzelfsprekend krijgen jongens nu ook een uitnodiging voor vaccinatie tegen… baarmoederhalskanker”, twitterde de Nederlandse extreemrechtse politicus Thierry Baudet begin 2022 schamper. Baudet sloeg de bal mis: een vaccinatie tegen het HPV-virus beschermt niet enkel tegen baarmoederhalskanker, maar ook tegen penis-, anus-, hoofd- en halskanker en genitale wratten. Vaccinatie dient ook bij mannen een ander doel dan inclusiviteit.
In België krijgen jaarlijks 9.000 mannen de diagnose van een HPV-gerelateerde aandoening. Van de 1.000 Belgen die jaarlijks geconfronteerd worden met een kanker veroorzaakt door het HPV-virus, behoort ongeveer een kwart tot het mannelijke geslacht. Hoofd- en halskanker zijn daarbij het meest voorkomend, gevolgd door anus- en ten slotte peniskanker.
De kans dat je met HPV in contact komt, is bovendien niet gering. Zo’n 80 procent van de bevolking wordt ooit besmet met het virus, dat je kan overdragen op anderen zonder het zelf te weten. Die besmetting gebeurt via huid-huidcontact, besmette oppervlakten en contact met genitale, orale of anale slijmvliezen.
Bepaalde risicogroepen moeten extra waakzaam zijn voor de gevolgen van een besmetting met HPV. Patrick Reyntiens, die anale kanker overleefde, liep als hiv-patiënt een hoger risico op HPV-gerelateerde kankers en werd daarom goed opgevolgd in een hiv-centrum. “Maar iedereen maakt kans om HPV-gerelateerde kanker te ontwikkelen, niet enkel mensen met een zwakker immuunsysteem”, benadrukt hij.
MOEILIJKE SCREENING:
Bij vrouwen is de preventie van HPV-gerelateerde aandoeningen al langer gemeengoed. Zo worden vrouwen tussen de 25 en de 65 via een terugbetaald uitstrijkje aangemaand om zich regelmatig te laten screenen op baarmoederhalskanker. Maar bij mannen stokt de preventiecampagne. Kwalijk, want anders dan bij vrouwen kunnen artsen bij mannen veel moeilijker screenen op voorlopers van kankers veroorzaakt door het HPV-virus, zegt gastro-enteroloog Philip Roelandt (UZ Leuven). “Daarom is vaccinatie bij jongens zo belangrijk.”
In Vlaanderen kunnen alle meisjes én jongens gevaccineerd worden tegen HPV in het eerste middelbaar, in Wallonië kan dat in het tweede middelbaar. Wie op eigen houtje voor een inhaalvaccinatie wil gaan, krijgt die tussen 12 tot en met 18 jaar terugbetaald. Daarna is vaccinatie nog steeds mogelijk, maar is er geen terugbetaling voorzien.
“Kankers die het gevolg zijn van HPV zouden we met behulp van screening en vaccinatie bijna volledig kunnen uitroeien”, zegt dokter Roelandt. “We merken bij vrouwelijke HPV-gerelateerde kankers nu al dat vaccinaties van de afgelopen decennia een grote impact hebben. Als we vaccinatie bij jongens ook goed aanpakken, hoop ik door groepsimmuniteit binnen 20 jaar amper nog anale kankers te moeten behandelen.”
Ook Patrick pleit voor vaccinatie. “Want ondanks verhoogde opvolging, kreeg ik toch anale kanker”, klinkt het. “Mocht vaccinatie tegen HPV hebben bestaan toen ik jong was, had ik geen moment getwijfeld. Een vaccin kan veel leed besparen.”
